Czy wspólnik spółki z o.o. może odpowiadać za jej długi?
Blog

Czy wspólnik spółki z o.o. może odpowiadać za jej długi?

Czy wspólnik spółki z o.o. może odpowiadać za jej długi?
Marcin Lisowski
6 grudnia 2023
5 min read

Jednym z najczęściej zadawanych pytań dotyczących funkcjonowania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest pytanie o odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki, ponieważ to zarząd spółki prowadzi jej sprawy i reprezentuje spółkę. Rzadziej pada pytanie o odpowiedzialność wspólników i wiele osób zakłada, że wspólnicy nie ponoszą takiej odpowiedzialności. Czy słusznie? Czy wspólnicy spółki z o.o. faktycznie nie odpowiadają za jej długi?

Z niniejszego artykułu dowiesz się, czy wspólnicy sp. z o.o. mogą odpowiadać za zobowiązania spółki i czy ograniczenie odpowiedzialności, o którym mowa w nazwie spółki z o.o., ma w tej kwestii jakiekolwiek znaczenie.

Czym jest spółka z o.o.?

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to druga najchętniej wybierana forma prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce (najczęściej wybieraną formą jest jednoosobowa działalność gospodarcza prowadzona na podstawie wpisu do CEIDG) i pierwsza w kategoriach działania poprzez strukturę spółki.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką kapitałową - tak jak spółka akcyjna i prosta spółka akcyjna. Przynależność do tej kategorii spółek powoduje, że spółka z o.o. ma charakterystyczną konstrukcję i odznacza się innymi cechami niż spółki osobowe (czyli spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna).

W jaki sposób sp. z o.o. jest skonstruowana?

Ograniczona odpowiedzialność jest cechą sp. z o.o. wynikającą z konstrukcji tej spółki. Innymi słowy poszczególne jej elementy składają się na charakter spółki i tworzą podstawy do nazwania jej w ten sposób. Dlatego aby lepiej zrozumieć ograniczenie odpowiedzialności charakteryzujące ten rodzaj spółki i przekonać się, czy wpływa ono na sytuację wspólników względem zobowiązań spółki, warto dokładniej przyjrzeć się budowie sp. z o.o.

Kapitałowy charakter spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką kapitałową. Z punktu widzenia konstrukcji spółki jest to cecha równie ważna, co ograniczenie odpowiedzialności, jeśli nie najważniejsza.

Przymiotnik "kapitałowa" intuicyjnie sugeruje, że podstawą wokół której zbudowana jest koncepcja spółki z o.o. stanowi jej kapitał. Wymogiem formalnym powstania sp. z o.o. jest stworzenie tzw. kapitału zakładowego w wysokości co najmniej 5 000 złotych.

Kapitał zakładowy powstaje z wnoszonych przez wspólników w ramach zawiązywania spółki wkładów, które określone zostają przez wspólników w umowie spółki. Wnoszone do spółki "na" kapitał zakładowy wkłady (majątek) mogą zasadniczo stanowić pieniądze, rzeczy, czy prawa. Wniesione wkłady przestają być własnością poszczególnych wspólników, a stają się własnością spółki.

W ten sposób powstaje początkowy majątek spółki. Majątki spółki i wspólników są względem siebie oddzielne.

Podmiotowość prawna spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Technicznie przepisy polskiego prawa wprowadzają nieco zamieszania w sferę wyodrębnienia poszczególnych podmiotów stosunków cywilnoprawnych. Niby są ich dwa rodzaje - osoby fizyczne i osoby prawne, ale w zasadzie występuje jeszcze trzecia kategoria - jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. W ramach tej trzeciej grupy działają spółki osobowe.

W obrocie na pewną skalę funkcjonują też spółki cywilne - mylnie rozumiane jako kolejny rodzaj spółki, podczas gdy w rzeczywistości jest to po prostu szczególnego rodzaju cywilnoprawna umowa współdziałania zawierających ją podmiotów, która inaczej niż w przypadku umowy spółki kapitałowej nie powoduje powstania oddzielnego podmiotu (chociaż na płaszczyźnie przepisów podatkowych powstanie takiego oddzielnego podmiotu mogłaby sugerować możliwość uzyskania przez spółkę cywilną NIP).

Sprawa staje się więc skomplikowana, ale w przypadku spółki z o.o. jest o tyle ułatwiona, że nie trzeba wchodzić w szczegóły techniczne, aby zrozumieć sposób funkcjonowania sp. z o.o. w obrocie - jest to po prostu osoba prawna, która posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych oraz co ważne, podmiot zupełnie samodzielny i odrębny względem jej wspólników. Mimo że wspólnicy odgrywają kluczową rolę działając wewnątrz tej spółki.

Jakie są organy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?

Sp. z o.o. funkcjonuje poprzez swoje samodzielne organy - osoby działające wewnątrz (w ramach) spółki, którym kolektywnie przypisywany jest dany status i uprawnienia.

Organami jest zarząd (jedno albo kilkuosobowy) i zgromadzenie wspólników (kiedy wspólnicy działają kolektywnie). Zdarza się, że sp. z o.o. jest spółką jednoosobową i w takim przypadku jedyny wspólnik wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników, przy czym przepisy o zgromadzeniu wspólników stosuje się wtedy odpowiednio.

W spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, powinien zostać ustanowiony jeszcze inny organ - rada nadzorcza lub komisja rewizyjna. Rada nadzorcza i komisja rewizyjna mogą zostać ustanowione w spółce jednocześnie (równolegle), nawet jeśli wyżej wymienione kryteria nie są spełnione.

Czy wspólnik może ponosić odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o.o.?

Konstrukcja spółki z o.o. powoduje przejrzyste rozdzielenie podmiotowości wspólników, ich majątku oraz tego jak funkcjonują w ramach spółki, od podmiotowości, majątku, organów i funkcjonowania samej spółki. Dlatego wspólnik ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki tylko w wyjątkowych sytuacjach i w sposób w zasadzie pośredni.

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zasadniczo ponosi sama spółka

Co do zasady za długi spółki odpowiedzialność ponosi sama spółka z o.o. Nie ponoszą jej zatem inne podmioty działające w jej ramach, np. wspólnicy spółki, czy członkowie zarządu.

Jest to ogólna reguła, od której istnieją wyjątki. W takich szczególnych przypadkach odpowiedzialność za długi spółki może rozciągać się zarówno na wspólników, jak i zarząd spółki.

Wspólnicy co do zasady nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki z o.o.

<!DOCTYPE html>
<html>
<head>
<style>
.quote {
   border: 1px solid black;
   background-color: lightblue;
   text-align: center;
   padding: 10px;
   margin: 20px;
}
</style>
</head>
<body>

<blockquote class="quote">
"Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki".  
</blockquote>

</body>
</html>

Tak brzmi treść art. 151 § 4 Kodeksu spółek handlowych. To jednocześnie pierwszy artykuł Działu I. Kodeksu spółek handlowych, zatytułowanego "Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością". Przepis ten jest na tyle ważny, że na pewno nieprzypadkowo został umiejscowiony jako pierwszy w dziale dotyczącym sp. z o.o. Jego treść może być jednak nieco myląca.

Zamiast skupiać się na dosłownym brzmieniu art. 151 § 4 KSH, lepiej spojrzeć na odpowiedzialność wspólników spółki przez pryzmat jej nazwy i uznać, że w przypadku sp. z o.o. mamy do czynienia z ograniczoną odpowiedzialnością albo brakiem odpowiedzialności wspólnika "co do zasady".

Odpowiedzialność ta nie jest widoczna na pierwszy rzut oka - wydaje się mieć charakter pośredni i powstaje w szczególnych sytuacjach.

Wspólnicy spółki ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania w zakresie swoich wkładów do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Ryzyko, jakie wspólnicy spółki ponoszą w zakresie zobowiązań samej spółki, sprowadza się do:

  • ryzyka utraty wniesionych wkładów,
  • ryzyka utraty dopłat, ewentualnie efektów powtarzających się świadczeń niepieniężnych - jeżeli umowa spółki przewiduje powyższe i w danej spółce wspólnicy dokonali dopłat lub świadczyli na tej podstawie na rzecz spółki,

odpowiedzialność wspólników spółki jest więc wyjątkowa i pośrednia - aby doszło do jej faktycznego ziszczenia się, spółka musi wpaść w takie kłopoty finansowe, które ostatecznie doprowadzą do utraty majątku spółki w rozmiarach przekraczających poszczególne wkłady wspólników (ew. dopłaty czy utratę efektów/wysiłku włożonego w świadczenia niepieniężne),

  • ryzyka solidarnej odpowiedzialności ze spółką w organizacji oraz osobami, które działały w imieniu spółki z o.o. w organizacji, za zobowiązania tej spółki, do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów,

jest to szczególna sytuacja, podtyp ryzyka wskazanego powyżej jako pierwsze, ponieważ:

(a) dotyczy przejściowej formy spółki - spółki w organizacji, która powstaje w dniu zawarcia umowy spółki, ale przed jej zarejestrowaniem w rejestrze przedsiębiorców KRS - a w zasadzie tymczasowego okresu pomiędzy zawarciem umowy spółki i wniesieniem przez wspólników wkładu na pokrycie objętych udziałów albo jej rejestracją,

(b) efektywnie ryzyko nadal ograniczone jest do wartości wkładów, które dany wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki w umowie spółki,

(c) ponadto jest to odpowiedzialność solidarna, tzn. uzupełniająca/dodatkowa, obok odpowiedzialności spółki oraz osób, które wówczas działały w imieniu spółki.

Warto przy tym pamiętać, że wskazane wyżej ryzyka wynikają z przepisów Kodeksu spółek handlowych i nie sąjedynymi jakie wspólnicy mogą ponosić w zakresie zobowiązań spółki. W pewnych okolicznościach odpowiedzialność wspólników spółki za jej zobowiązania może powstać również na przykład na gruncie Ordynacji podatkowej – za zobowiązania podatkowe spółki.

Czy pełnienie przez wspólnika funkcji w zarządzie spółki z o.o. ma wpływ na jego odpowiedzialność za zobowiązania spółki?

Warto pamiętać, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby funkcję członka zarządu spółki z o.o. pełnił jej wspólnik. Jak zatem kształtuje się odpowiedzialność członków zarządu sp. z o.o. i czy może to wpływać na wyjaśnioną powyżej sytuację wspólnika?

Chociaż co do zasady członek zarządu nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, to podobnie jak wspólnicy sp. z o.o. może ponosić ją w pewnych okolicznościach. Dzieje się tak, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Członek zarządu spółki może ponosić odpowiedzialność również za zaległości podatkowe spółki.

W tych sytuacjach za długi spółki członkowie zarządu odpowiadają solidarnie wraz ze spółką. Nadal mogą oni uwolnić się od takiej odpowiedzialności, jeśli wykażą, że działali we właściwy sposób pomimo trudności finansowych spółki.

Dlatego gdy wspólnik sp. z o.o. jest jednocześnie członkiem zarządu tej spółki, będzie on ponosił odpowiedzialność na dwóch płaszczyznach - jako wspólnik oraz członek zarządu.

Ograniczona odpowiedzialność wspólników spółki z o.o. - o czym warto pamiętać?

Wskazane w nazwie spółki z o.o. ograniczenie odpowiedzialności nie oznacza, że sama spółka ponosi odpowiedzialność za swoje zobowiązania w jakimś ograniczonym zakresie, ale odnosi się do wspólników takich spółek, gdyż sp. z o.o. oferuje szeroką ochronę wspólników przed odpowiedzialnością za zobowiązania spółki.

Można powiedzieć, że wspomniana odpowiedzialność ogranicza się do tego co wspólnicy w spółkę zainwestowali. Jeśli jednak wspólnik należy jednocześnie do zarządu spółki, to w takiej sytuacji ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o.o. dodatkowo na zasadach dotyczących członków zarządu.

W kategoriach odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki daje to spółce z o.o. przewagę nad działaniem poprzez spółkę osobową, mimo że prowadzenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest nieco bardziej sformalizowane i wymaga większych nakładów finansowych.

Natomiast w porównaniu do innych spółek kapitałowych, chociaż podobnie odznaczają się one ograniczeniem odpowiedzialności wspólników (akcjonariuszy) za zobowiązania takich spółek, to jednak w pewnych kategoriach założenie i prowadzenie sp. z o.o. może być tańsze oraz mniej skomplikowane.

Jak wdrożyć ESOP w Twojej firmie?

Chcesz się dowiedzieć więcej o ESOP? Jak bezpiecznie i efektywnie wdrożyć opcje na udziały dla Twoich pracowników? Umów się na bezpłatną konsultację

Kontrahenci Ci nie płacą?

Sprawdź jak nasz zespół może pomóc Ci odzyskać Twoje pieniądze. Nie pozwól, żeby kontrahenci kredytowali się Twoim kosztem. Umów się na bezpłatną konsultację

Considering company set up in Poland?

Contact us and get yourself a professional advice that will make your expansion to Poland smooth and fast.

Jak dobrze napisać regulamin konkursowy?

Nie ryzykuj kwestii podatkowych albo ryzyka uznania konkursu za loterię. Umów się na konsultację.

Kontrahenci nie płacą Twoich faktur?

Wiemy, że w biznesie czas to pieniądz. My też nie lubimy jak kontrahenci próbują się nami kredytować. Sprawdź jak możemy Ci pomóc szybko odzyskać pieniądze.

Chcesz wiedzieć więcej o holdingu?

Skontaktuj się z nami! Opowiemy CI na przykładach, w jaki sposób wygląda tworzenie holdingu i na co zwracaliśmy uwagę, projektując i tworząc holdingi dla naszych wspolników.

Chcesz zabezpieczyć się przed przejmowaniem Twoich specjalistów przez klientów albo konkurencję?

Gwarantuję, że nasi specjaliści zapewnią Ci skuteczną ochronę. Skontaktuj się z nami!

Chcesz wiedzieć jak wdrożyć ustawę o sygnalistach w Twojej firmie?

umów się na bezpłatną konsultację, podczas której odpowiemy na Twoje pytania.

Masz pytania dotyczące prokury?

Skorzystaj z naszego wieloletniego doświadczenia w doradztwie korporacyjnym. Odpowiemy na Twoje pytania i pomożemy wybrać optymalne rozwiązanie.

Potrzebujesz napisać ale sprawdzić umowę o zakazie konkurencji?

Umowa o zakazie konkurencji to jeden z podstawowych dokumentów, z których powinna korzystać każda firma w relacjach z partnerami, pracownikami czy podwykonawcami. Skontaktuj się z nami. Stworzymy umowę o zakazie konkurencji, która realnie zabezpieczy Twoje interesy.

Potrzebujesz wsparcia w rejestracji znaku towarowego?

Skontaktuj się z nami. Nasza rzeczniczka patentowa przeprowadzą Cię przez cały proces rejestracji szybko i bezpiecznie. Uzyskaj ochronę swojego znaku w Polsce, w UE albo na świecie.

Źle podpisana umowa online może być nieważna

Ryzykujesz czy wolisz mieć pewność? Skontaktuj się z nami i sprawdź jak poprawnie podpisywać umowy online

Nie wiesz jak wdrożyć przepisy o ochronie sygnalistów?

Nasi specjaliści są gotowi, żeby: 1. przygotować procedurę wewnętrzną obsługi zgłoszeń; 2. wdrożyć przepisy o ochronie sygnalistów 3. przeprowadzić szkolenie 4. pełnić funkcję osoby odpowiedzialnej za przyjmowanie i obsługę zgłoszeń

Nie wiesz jak napisać umowę NDA, która zabezpieczy interesy Twojej firmy?

Dlatego zajmiemy się tym za Ciebie. Skontaktuj się z nami i przekonaj się:)

Nie wiesz jak dostosować się do DSA?

skontaktuj się z naszymi specjalistami. Powiemy Ci co zrobić, żeby być zgodnym z DSA.

Wiemy, że nie masz czasu ani ochoty zajmować się likwidacją spółki

Dlatego zajmiemy się tym za Ciebie. Skontaktuj się z nami i sprawdź jak bezpiecznie i szybko zlikwidować spółkę zoo.

Nie wiesz jak dobrze udzielić licencji albo przenieść prawa autorskie?

Skorzystaj z naszego wieloletniego doświadczenia. Pomożemy Ci przygotować albo wynegocjować korzystną umowę licencyjną albo umowę przenoszącą majątkowe prawa autorskie.

Chcesz zarejestrować znak towarowy z dofinansowaniem SME Fund?

skontaktuj się nami! Nasz rzecznik patentowy odpowie na Twoje pytania, wyjaśni w jaki sposób skorzystać z dofinansowania oraz przeprowadzi Cię przez cały proces rejestracji znaku towarowego.

chcesz reklamować alkohol w Internecie ale nie wiesz jak?

skontaktuj się nami! odpowiemy na Twoje pytania, m.in. - jeżeli jesteś agencją digital i chcesz reklamować markę alkoholową w SoMe - jesteś e-commerce i nie wiesz jak prezentować alkohol w swojej ofercie - jesteś marketplace i nie wiesz jak wprowadzać merchantów alkoholowych do portalu i jak prezentować ich ofertę

chcesz wiedzieć więcej o odpowiedzialności członka zarządu?

skontaktuj się nami! odpowiemy na Twoje pytania, doradzimy jak możesz się zabezpieczyć

Potrzebujesz wsparcia przy checkboxach w swoim sklepie internetowym?

dla nas to piece of cake :) skontaktuj się nami!

Potrzebujesz wsparcia przy tworzeniu regulaminu na Twoją stronę internetową?

Stać Cię na profesjonalne wsparcie naszych prawników. Wykorzystamy nasze najlepsze doświadczenie i stworzymy regulamin dopasowany do twoich potrzeb oraz specyfiki strony.

Potrzebujesz term sheet i nie wiesz jak się do tego zabrać?

Stać Cię na profesjonalne wsparcie naszych prawników. Wykorzystamy naszej najlepsze doświadczenie transkacyjne, żeby przygotować term sheet, który będzie dopasowany do Twoich potrzeb i do Twojej transakcji.

Planujesz ekspansję Twojego biznesu do Polski i potrzebujesz zaufanego partnera?

Skorzystaj z naszego doświadczenia we wprowadzaniu zagranicznych za Polski rynek. Zyskaj sprawdzonego i doświadczonego partnera w rozwoju Twojego biznesu w Polsce

Potrzebujesz wsparcia w umową przeniesienia praw autorskich?

Skontaktuj się z nami jeżeli: - masz już umowę, ale nie wiesz czy zabezpiecza ona Twoje interesy; - chcesz zbyć / nabyć prawa autorskie ale nie masz umowy;

SHADOW IT dotyczy Twojej firmy?

Skontaktuj się z nami i odzyskaj kontrolę nad tym, w jaki sposób Twoi pracownicy korzystają z narzędzi AI.

potrzebujesz wsparcia przy tworzeniu regulaminu SaaS?

Skontaktuj się z nami. odpowiemy na Twoje pytania i zaproponujemy wsparcie.

Zastanawiasz się, czy narzędzia AI, z których korzystasz w firmie są bezpieczne?

Skontaktuj się z nami. odpowiemy na Twoje pytania albo zaproponujemy szkolenie z bezpieczeństwa korzystania z AI

Nie wiesz jak reklamować wyroby medyczne zgodnie z przepisami?

Skontaktuj się z nami. Odpowiemy na Twoje pytania, doradzimy jak reklamować wyroby medyczne zgodnie z nowymi wymogami

Zastanawiasz się jak legalnie wykorzystać treści stworzone z pomocą AI?

Nie tylko doradzamy w kwestiach prawnych związanych z AI, ale sami korzystamy z narzędzi wykorzystującej sztuczną inteligencję w codziennej działalności kancelarii. Chętnie podzielimy się swoimi doświadczeniami.

Nie wiesz jak prawidłowo informować klientów o obniżkach cen?

Przebrnięcie przez wytyczne UOKiK dot. informowania o obniżkach cen to nie lada wyczyn. Nawet dla nas, prawników. Oszczędź swój czas i miej pewność, że działasz zgodnie z przepisami. Skontaktuj się ze mną! Umówienie spotkania zajmie Ci mniej niż 2 minuty! Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Ciebie i Twojego biznesu

Skonsultuj się z ekspertem

Mierzysz się z zagadnieniem, o którym piszemy w tym artykule? Chcesz wiedzieć więcej? Skontaktuj się ze mną! Umówienie spotkania zajmie Ci mniej niż 2 minuty! Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Ciebie i Twojego biznesu

Udostępnij ten post

Zobacz także

Regulaminy korzystania z narzędzi AI - po co je czytać?

Regulaminy korzystania z narzędzi AI - po co je czytać?

Dlaczego powinieneś przeczytać regulamin narzędzia AI z którego korzystasz? Jakie to ma znaczenie dla bezpieczeństwa Twojego, Twojej firmy albo Twoich pracowników? Ten artykuł odpowiada na te pytania.
Marcin Lisowski
Marcin Lisowski
7 sierpnia 2023
Co powinien zawierać regulamin SaaS (Software as a Service)? 15 niezbędnych elementów

Co powinien zawierać regulamin SaaS (Software as a Service)? 15 niezbędnych elementów

Jeżeli tworzysz lub posiadasz aplikację w modelu SaaS i zastanawiasz się co powinien zawierać Twój regulamin, ten artykuł jest dla Ciebie.
Aleksandra Rojek
Aleksandra Rojek
01.09.2023
Shadow IT – związane z nim ryzyka i jak się przed nimi chronić

Shadow IT – związane z nim ryzyka i jak się przed nimi chronić

Z artykułu dowiesz się czym jest SHADOW IT i jakie ryzyka dla Twojej firmy z tego wynikają.
Marcin Lisowski
Marcin Lisowski
05 września 2023

Let's work together

Dziękujemy! Twoje zgłoszenie zostało wysłane!
Ups! Coś poszło nie tak podczas przesyłania formularza.